هویه ( Soldering System ) یکی از مهمترین و معروف ترین ابزار کار الکترونیک است. کمتر کسی است که هویه را نشناسد یا آن را ندیده باشد. از هویه برای لحیم کاری قطعات الکترونیکی روی برد ( مدار چاپی ) استفاده می شود و برای این منظور علاوه بر هویه به وسایل جانبی دیگری مانند قلع، روغن لحیم، فلاکس، پایه هویه مورد نیاز است.
هویه در انواع و اقسام گوناگونی یافت می شود. ساده ترین و ارزان ترین آن ها، هویه هایی هستند که امکان تنظیم دما را ندارند و با یک توان ثابت کار می کنند. Soldering System وسیله‌ای است که برای ذوب لحیم و اتصال قطعات به یکدیگر به کار می‌رود.
انواع هویه
- هویه چکشی ( غیرالکتریکی )
- هویه الکتریکی
با توجه به نقطه اتصال و اندازهٔ آن باید هویه مناسب که بتواند دمای لازم را ایجاد کند انتخاب نمود. هویه چکشی معمولا با استفاده از چراغ پریموس یا چراغ کوره‌ای داغ می‌شود و برای اتصالات سنگین به کار می‌رود.
انواع هویه چکشی ( غیر الکتریکی )
سرچکشی که معمولا از مس ساخته می‌شود.
- دسته فلزی
- دسته چوبی
برای پاک کردن سر هویه از سوهان یا برس استفاده می‌شود.
انواع هویه الکتریکی
- هویه قلمی و هویه هفت‌تیری ( تفنگی ).
- نوک هویه
پس از مدتی کار کثیف می‌شود که باید با استفاده از اسفنج نسوز یا سیم ظرف‌شویی و یا سمباده ی ریز تمیز شوند، البته امکان تعویض سر هویه نیز وجود دارد.
هویه تفنگی چیست؟
هویه تفنگی نوعی ابزار لحیم کاری است که شبیه تفنگ است. این نوع هویه در بازار موجود است و قیمت مناسبی هم دارد اما هویه تفنگی که با تفنگ ایرسافت ساخته می‌شود، کنترل بیشتری را به کاربر می‌دهد چون دقت بیشتری دارد. برای ساخت هویه تفنگی به یک تفنگ ایرسافت و هویه دستی باتری خور نیاز دارید.
هویه هوای گرم چیست؟
هیتر یا هویه هوای گرم نام یکی دیگر از ابزار آلات لحیم کاری است که بیشتر از آن در کار با قطعات نصب سطحی SMD استفاده می شود. هیتر ها از دو قسمت دستگاه مرکزی و دسته هیتر تشکیل شده که به طور معمول المنت حرارتی در داخل دسته قرار می گیرد و دستگاه مرکزی وظیفه تولید باد را به کمک یک کمپرسور داخلی بر عهده دارد.
نحوه کار هیتر
به این صورت است که المنت دمای مد نظر را تولید می کند و با دمیده شدن باد در داخل دسته هیتر، باد گرم از نازل دسته هیتر خارج می شود. با استفاده از نازل های مختلف می توان فشار باد را نیز متمرکز یا پخش نمود. زمانی که قصد داریم یک قطعه الکترونیکی نصب سطحی SMD را بر روی برد لحیم نماییم، کافی است مقداری خمیر قطع را بر روی اتصالات تزریق کنیم و سپس باد گرم را با فاصله مناسب و در طول چند ثانیه در جهت اتصالات قرار بدهیم . با این کار خمیر قلع که همان آلیاژ لحیم به صورت خمیر مانند است ذوب شده و باعث اتصال پایه قطعه با برد می شود. همچنین از هیتر برای جدا کردن قطعات SMD از برد نیز استفاده می شود که این کار توسط این ابزار بسیار ساده صورت می گیرد.
سیم قلع کش چیست؟
قلع کش وسیله ای است برای خارج کردن قلع های لحیم شده اضافه از روی مدار، وقتی می خواهیم یک قطعه را از روی مدار خارج کنیم نیاز به قلع کش داریم، ابتدا قلع روی پایه های قطعه را ذوب می کنیم و سپس با استفاده از قلع کش قلع ذوب شده را مکش می کنیم و دور می ریزیم، انواع مختلفی از قلع کش ها در بازار موجود می باشد که دارای کیفیت های متنوع می باشند، قلع کش دارای یک شستی می باشد که باید قبل از انجام عمل قلع کشی هر بار باید شستی را بفشاریم.
کار سیم قلع کش چیست؟
سیمی است که برای برداشتن قلع اضافه روی برد استفاده می شود. این سیم کارایی بالای دارد طریقه کار با آن این گونست که سیم را به روغن لحیم آغشته می کنیم و سپس روی قلع اضافه ایی که روی برد است قرار می دهیم سپس نوک هویه را روی آن قرار می دهیم. وبعد از برداشتن قلع باید قسمتی از سیم که به قلع آغشته شده جدا کرد تا برای پرداشتن های بعدی آماده شود.
قلع کش پمپی
قلع کش پمپی دیگر نمونه است که توسط مکش هوا قلع را به داخل خود جمع می کند. طریقه استفاده این گونه است که اهرام پمپ را بطور کامل فشار داده و سپس با فشار دادن دکمه ایی که بر روی آن است قلع هایی که توسط هویه ذوب شده را جمع می کند.
وان قلع چیست؟
در تولید انبوه مدارات الکتریکی و الکترونیکی، ابزار آلاتی مانند هویه و هیتر جوابگو نبوده و نیاز به ابزاری جدید به نام وان قلع است که با ذوب کردن شمش قلع در آن و عبور مدارات منتاژ شده از داخل وان، کل اتصالات مدار لحیم کاری می شود. شمش های قلع با قرار گرفتن در این دستگاه شروع به ذوب شدن می کنند و سپس می توان مدار منتاژ شده را از یک طرف وارد این وان و از طرف دیگر خارج نمود که این کار موجب لحیم شدن کامل یک وجه مدار می شود. به طور معمول و در هنگام کار با این ابزار از مدارات الکترونیکی با چاپ سبز استفاده می شود که در غیر این صورت مصرف قلع بسیار افزایش می یابد. دمای داخل وان را می توان تا 430 درجه سانتی گراد تنظیم نمود.
روغن لحیم چیست؟
می دانید که بدون روغن لحیم، لحیم هیچگاه خود را به مس پشت فیبر نمی گیرد، روغن لحیم باعث شادابی لحیم می شود و مایه تمرکز آن است و قدرت جذب آن را بالا می برد.
به همین خاطر سیم لحیم حاوی لا أقل 40% روغن لحیم است! بله سیم لحیمی که شما به دست می گیرید همه آن قلع و سرب نیست، بلکه دربردارنده روغن لحیم هم است. نشانه آن هم این است که وقتی لحیم را به هویه می زنید دود می کند. این دود شدن به این معناست که آن روغن لحیم مصرف شد!
دقت کنید که روغن لحیم یک بار مصرف است و بعد از یکبار داغ شدن دیگر خاصیت خود را از دست می دهد.
حوضچه قلع چیست؟
این حوضچه کوچک که سایز آن تقریباً به اندازه یک انگشتانه است برای هر چه سریعتر انجام دادن عمل قلع اندود کاری سر سیمهای مسی می باشد.
به طوری که کافیست آنرا به جای سر هویه فعلی هویه خود که می تواند از 40 تا 60 واتی باشد، بسته و سپس مقدار کمی قلع ( که می تواند از خرده قلع های اضافی لحیم کاری که جمع کرده اید و معمولاً روی میز ریخته است باشد ) درون حوضچه بریزید و هویه را روی میز قرار داده و آن را ببندید که ناگهان بر اثر تکان خوردن یا جابجا شدن قلع مذاب درون حوضچه بریزد و آنگاه هویه را به برق بزنید.
ملاحظه می کنید که بعد از مدتی قلع درون حوضچه ذوب شده است، اکنون می توانید سرسیم های لخت شده خود را با سرعت بسیار زیاد به کمک این حوضچه قلع اندود نموده و آماده نمائید.
