مقدمه
یکی از بزرگ ترین دغدغه های مصرف کنندگان، محافظت از تجهیزات الکتریکی خود در برابر اختلالات شبکه اعم از ولتاژ بیش از حد، افت ولتاژ، عدم تقارن فاز، توالی فاز و اضافه بار می باشد. در مقاله مرتبط به رله کنترل فاز در مورد نظارت و حفاظت از تجهیزات الکتریکی در برابر مشکلات ولتاژی و همچنین نحوه بستن کنترل فاز با کنتاکتور صحبت کردیم. حال می خواهیم در این مقاله به بررسی تجهیزی بپردازیم که تمرکز آن بر روی جریان مصرفی تجهیزات الکتریکی می باشد. یکی از خطاهایی که در یک مدار رخ می دهد، خطای اضافه بار است که اگر به موقع تشخیص داده نشود، ممکن است که خسارت های جدی را برای تجهیزات الکتریکی به جود آورد. یکی از راههای تشخیص خطای اضافه بار، رله کنترل بار است. با نصب رله کنترل بار به راحتی می توانید از تجهیزات الکتریکی در برابر جریان بیش از حد و اضافه بار محافظت نمایید.
نحوه نصب رله کنترل بار در تابلو برق های صنعتی جهت راه اندازی موتور های سه فاز از مهمترین موضوعاتی است که باید به آن توجه شود. نحوه نصب رله کنترل بار و کنترل فاز با کنتاکتور، معمولا در تابلو برق های صنعتی جهت کنترل و حفاظت از موتور ها و سایر تجهیزات الکتریکی کاربرد دارد. بنابراین در این مقاله قصد داریم شما را با طریقه نصب رله کنترل بار و تفاوت رله کنترل بار با بی متال نیز آشنا کنیم.
راد الکتریک به عنوان تنها نماینده انحصاری رله اس اس آر سلدوک Celduc فرانسه، رله الکترونیکی SSR کروزت Crouzet فرانسه و رله SSR کرایدوم Crydom مکزیک در ایران است که وظیفه توزیع و فروش انواع رله الکترونیکی SSR Celduc فرانسه در بازار را برعهده دارد. تمامی رله SSR سلدوک Celduc که توسط فروشگاه راد الکتریک ارائه می شود، از طریق نمایندگی رله سلدوک لاله زار در تهران عرضه می گردد.
رله کنترل فاز چیست؟
رله کنترل فاز، نوعی رله حفاظتی است که برای نظارت و حفاظت از موتور الکتریکی استفاده می شود و در صورت تشخیص هر یک از این مشکلات اعم از کاهش و افزایش ولتاژ، قطع یکی از فازها، جا به جایی فازها، عدم تقارن فازها و … فرمان قطع مدار را صادر می کند. در واقع وظیفه اصلی رله کنترل فاز، محافظت از تجهیزات الکتریکی در برابر عدم تعادل ولتاژ، افت فاز، توالی نامناسب فاز، اضافه بار و قطع فاز می باشد.
کنترل بار چیست؟
رله کنترل بار یا رله اضافه بار (Overload Relay) هم مانند رله کنترل فاز یک نوع رله حفاظتی است که می تواند از موتور و یا تجهیزات الکتریکی در برابر اضافه بار محافظت نماید. رله اضافه جریان (Over-current Relay) یا رله مانیتورینگِ جریان (Current monitoring relay) از دیگر نام های رله کنترل بار محسوب می شود. رله کنترل بار از جمله تجهیزات حفاظتی است که برای جلوگیری از عبور جریان اضافی از مدارها و موتور های الکتریکی در تابلو برق های صنعتی کاربرد دارد. این نوع رله ها به دو صورت دیجیتال یا آنالوگ می باشد. رله اضافه بار الکترونیکی یا EOL (Electronic Overload) رقیب رله های حرارتی یا بی متال TOL (Thermal Overload Relay) هستند.
خواهشمند است برای استعلام قیمت رله سلدوک Celduc و جهت دریافت مشاوره رایگان با کارشناسان مجرب ما در بخش فروش راد الکتریک تماس حاصل فرمایید.
نصب رله کنترل بار
علاوه بر نصب رله کنترل فاز، هنگام راه اندازی موتور سه فاز، نصب رله کنترل بار نیز بسیار اهمیت دارد. عملکرد رله کنترل بار و رله بی متال مشابه هم هستند و هر دو در جهت محافظت از موتور های الکتریکی در برابر اضافه بار استفاده می شود. ولی با این تفاوت که رله بی متال به صورت مکانیکی مدار فرمان را قطع می کند در حالی که کنترل بار به صورت الکترونیکی این کار را انجام می دهد. به همین دلیل دقت رله کنترل بار از بی متال به مراتب بیشتر می باشد. این نوع رله کنترل بار با اندازه گیری جریان عبوری از مدار و مقایسه آن با مقادیر تنظیم شده توسط کاربر، در صورت تشخیص اضافه بار، جریان را قطع کرده تا از آسیب رسیدن به تجهیزات جلوگیری شود. رله کنترل بار در تابلو برق صنعتی می تواند به صورت تک فاز یا سه فاز مورد استفاده قرار گیرد. طریقه نصب رله کنترل بار شامل مراحلی مانند انتخاب محل مناسب برای نصب، وصل کردن سیم های ورودی و خروجی به ترمینال های مشخص شده، تنظیم جریان مورد نظر و تست کردن مدار برای اطمینان از عملکرد صحیح می باشد.
نحوه نصب رله کنترل بار و کنترل فاز با کنتاکتور
رله کنترل بار و کنترل فاز دو قطعه بسیار مهم در تابلو برق ها هستند که نقش بسزایی را در محافظت از موتورها و تجهیزات الکتریکی در برابر اضافه بار، افزایش یا افت ولتاژ، توالی نامناسب فاز، عدم تقارن فازها و … ایفا می کند. اتصال صحیح رله کنترل بار و کنترل فاز به کنتاکتور تضمین کننده عملکرد بهینه و محافظتی مطمئن خواهد بود. از آنجاییکه رله کنترل فاز و رله کنترل بار به صورت مستقیم قدرت قطع وصل برق سه فاز را ندارند، لذا لازم است که از یک کنتاکتور جهت قطع و وصل کردن مدار استفاده شود. برای بستن کنترل فاز به کنتاکتور، اولین مرحله سیم کشی درست آن است. سه فاز ورودی را به رله کنترل فاز متصل کرده و خروجی آن را به پایه های 15 و 18 کنتاکتور متصل نمایید. سپس پس از اتمام سیم کشی رله کنترل فاز، تنظیم دو پارامتر “زمان وصل رله” و “میزان حساسیت به عدم تقارن فازها” مورد نیاز است. زمان وصل رله، قابلیت تنظیم بین 2 تا 240 ثانیه را داشته و میزان حساسیت به عدم تقارن فازها بین 7 الی 25 درصد قابل تنظیم می باشد. در صورتی که اختلاف ولتاژ بین فازها بیش از مقدار تنظیم شده باشد، کنتاکتور یا رله خروجی فرمان قطع مدار را صادر می کند.
نحوه عملکرد رله کنترل بار
رله کنترل بار یا رله اضافه بار، وظیفه ی کنترل و مدیریت جریان در مدارهای الکتریکی را برعهده دارد. روش کار کنترل بار به این صورت است که با محافظت از مدار در برابر اضافه بار از آسیب دیدن تجهیزات الکتریکی جلوگیری می کند. رله کنترل بار شامل سه ترانس جریان داخلی اعم از المنت حسگر (مانند CT یا PT)، المنت کنترل (مانند مدار الکترونیکی) و المنت قدرت (مانند کلید الکترومغناطیسی) می باشد. وقتی جریان های ناشی از اضافه بار رخ دهد، المنت حسگر جریان های الکتریکی را اندازه گیری کرده و اطلاعات را به المنت کنترل می فرستد. المنت کنترل اطلاعات را پردازش کرده و در صورت نیاز به المنت قدرت، دستور باز یا بسته کردن رله را می دهد. رله کنترل بار یک تجهیز حفاظتی است که در صورت بروز خطا در مدار، جریان را قطع می کند.
خواهشمند است برای استعلام قیمت رله سلدوک Celduc و جهت دریافت مشاوره رایگان با کارشناسان مجرب ما در بخش فروش راد الکتریک تماس حاصل فرمایید.
کاربرد رله کنترل بار
محافظت در برابر اضافه بار از وظایف اصلی رله کنترل بار به شمار می رود. رله کنترل بار یک تجهیز الکترونیکی است که از تجهیزات الکتریکی مانند موتور های الکتریکی در برابر اضافه بار محافظت می کند. در شرایطی که جریان الکتریکی بیش از حد مجاز باشد، رله کنترل بار یا رله اضافه بار به سرعت جریان مدار را قطع کرده تا از آسیب دیدن تجهیزات الکتریکی جلوگیری نماید. کاربرد اصلی رله کنترل بار در جلوگیری از اضافه بار، دو فاز شدن، و اتصال کوتاه می باشد.
تفاوت کنترل فاز و کنترل بار
کنترل فاز و کنترل بار دو تجهیز کنترلی و حفاظتی هستند که جهت محافظت از تجهیزات الکتریکی در برابر خطرات ناشی از نوسانات ولتاژ و جریان استفاده می شوند و در طراحی مدار فرمان برق های صنعتی کاربرد دارند. از رله کنترل فاز، جهت حفاظت در برابر اختلالات شبکه ای مانند عدم تقارن ولتاژ فازها، افت ولتاژ و افزایش ولتاژ و از رله رله کنترل بار جهت حفاظت در برابر اضافه بار و جریان بیش از حد به کار می رود. از دیگر تفاوت کنترل فاز و کنترل بار، کاربرد آن است که کنترل فاز در موتور ها، ترانسفورماتور ها، تجهیزات الکتریکی حساس و کنترل بار در سیم ها، اتصالات، تجهیزات الکتریکی مورد استفاده قرار می گیرد. عملکرد کنترل فاز و کنترل بار به صورت الکترونیکی بوده ولی با این تفاوت که وظیفه کنترل فاز، حفاظت از تجهیزات در برابر اختلالات شبکه برق مانند کاهش یا افزایش ولتاژ، عدم تقارن یا جا به جایی فازها است در حالی که وظیفه کنترل بار قطع مدار در برابر اضافه بار یا جریان بیش از حد می باشد.
مزایای استفاده از کنترل بار
- همانند رله بی متال بعد از کنتاکتور قرار می گیرد.
- رله کنترل بار از عمر طولانی تری برخوردار است.
- کنترل بار از دقت و سرعت عمل بالایی برخوردارند.
- قابلیت تنظیم جریان را دارد.
- دارای تنظیمات تأخیر در قطع و وصل جریان هستند.
- رنج کنترل بار، مشابه رنج های بی متال است.
- انواع کنترل بار دیجیتال، مجهز به صفحه نمایشگر جریان، نشانگر خطا و همچنین نشان دهنده ی اضافه بار می باشند.
- رله های کنترل بار برای دقت عملکرد خود، برخلاف بی متال به دمای محیط وابسته نیستند.
خواهشمند است برای استعلام قیمت رله سلدوک Celduc و جهت دریافت مشاوره رایگان با کارشناسان مجرب ما در بخش فروش راد الکتریک تماس حاصل فرمایید.
مقایسه کنترل بار و بی متال
رله کنترل بار (رله اضافه بار) و رله بی متال (رله حرارتی) دو تجهیز حفاظتی است که از موتور های الکتریکی در مقابل جریان اضافه محافظت می کند و محل قرار گیری آنها بعد از کنتاکتور می باشد. به عبارت دیگر، کنترل بار و بی متال، جریان مدار را در صورت ایجاد اضافه بار قطع می کند. از تفاوت کنترل بار و بی متال در این است که رله کنترل بار از دقت بیستری نسبت به رله بی متال برخوردار است و حرارت محیط بر عملکرد آن تأثیر نمی گذارد. در رله کنترل بار، اتصال هر سه فاز بالای قطعه به صورت سیم های نازک می باشد و با مدار قدرت هیچ گونه ارتباط مستقیمی ندارد، اما در رله بیمتال مستقیماً در مدار قدرت به سه فاز متصل می شوند. به طور خلاصه می توان گفت که از کنترل بار و بی متال برای حفاظت از سیستم های الکتریکی در برابر اضافه بارهای ناگهانی استفاده می شود.
کنترل بار بهتر است یا بی متال؟
رله های بی متال به علت عملکرد حرارتی و وابستگی به دمای محیط، نسبت به اضافه بار از سرعت عمل کندتری برخوردارند. در حالی که رله کنترل بار به دلیل عملکرد القایی و عدم وابستگی به دما، سرعت عمل بالایی در تشخیص و قطع جریان در شرایط اضافه بار از خود نشان می دهند. علاوه بر سرعت عمل بالا، دقت رله کنترل بار نیز به مراتب بالاتر از رله بی متال می باشد. در شرایط حساس که نیاز به دقت و سرعت عمل بالا در تشخیص اضافه بار وجود دارد، رله کنترل بار گزینه مناسب تری محسوب می شوند.
علائم و نشانه های خرابی رله کنترل بار
- قطع ناگهانی موتور: اگر به طور ناگهانی و بدون دلیل مشخص، موتور خاموش شود، می تواند نشانه ای از خرابی رله کنترل بار باشد.
- عدم روشن شدن موتور : اگر موتور روشن نشود و هیچ علامتی از کارکرد رله مشاهده نشود، ممکن است که رله کنترل بار خراب شده باشد.
- جرقه زدن در رله : مشاهده جرقه در رله، می تواند نشانه ای از خرابی اتصالات یا نقص در مدار داخلی آن باشد.
- صدای غیرعادی : اگر از رله کنترل بار صدای تق تق شنیده شد، می تواند نشانه ای خرابی آن باشد.
- بوی سوختگی از رله : می تواند نشان دهنده ی اتصال کوتاه یا گرم شدن بیش از حد آن باشد.
خواهشمند است برای استعلام قیمت رله سلدوک Celduc و جهت دریافت مشاوره رایگان با کارشناسان مجرب ما در بخش فروش راد الکتریک تماس حاصل فرمایید.
نحوه عیب یابی رله کنترل بار
رله کنترل بار نقش مهمی را در محافظت از موتور های الکتریکی در برابر شرایط اضافه بار ایفا می کند. مراحل عیب یابی رله کنترل بار و راه های رفع عیوب آن شامل موارد ذیل است:
1. بررسی ظاهری
ابتدا رله را به صورت ظاهری براساس ترک خوردگی، تغییر رنگ در بدنه ی رله و یا سوختگی مورد بررسی قرار دهید
2. بررسی ولتاژ
با استفاده از ولت متر، ولتاژ ورودی و خروجی رله را اندازه گیری کنید. ولتاژ ورودی باید مطابق با ولتاژ شبکه برق باشد و ولتاژ خروجی باید در حالت عادی صفر باشد و فقط در شرایط اضافه بار فعال شود.
3. بررسی جریان
با استفاده از کلمپ جریان، جریان عبوری از موتور را اندازه گیری کنید. جریان اندازه گیری شده را با حد مجاز جریان تنظیم شده در رله را مقایسه کنید. اگر جریان از حد مجاز عبور کرده باشد، ممکن است که رله به درستی عمل نکند.
4. بررسی عملکرد رله
با شبیه سازی شرایط اضافه بار، عملکرد رله را بررسی کنید. اگر رله در شرایط اضافه بار فعال نشود و جریان را قطع نکند، خراب شده است.
راد الکتریک نماینده فعال فروش انواع رله در ایران
شرکت راد الکتریک یکی از بهترین و معتبر ترین نمایندگی Celduc سلدوک فرانسه به صورت انحصاری و رسمی در ایران است که مناسب ترین قیمت رله SSR خود را در سر تا سر نقاط شهرهای ایران که در موارد ذیل به آنها اشاره شده است، ارسال می دارد :
- نمایندگی SSR تک فاز در استان چهارمحال و بختیاری (شهرستان شهرکرد)
- نمایندگی رله الکترونیکی سه فاز در استان سیستان و بلوچستان (شهرستان زاهدان)
- نمایندگی اس اس آر 50 آمپر در استان خراسان شمالی (شهرستان بجنورد)
- نمایندگی رله جامد DC در استان خراسان جنوبی (شهرستان بیرجند)
- نمایندگی رله اس اس ار SSR در استان خوزستان (شهرستان اهواز)
- نمایندگی رله SSR (Solid State Relay) در استان خراسان رضوی (شهرستان مشهد)
- نمایندگی SSR سه فاز در استان هرمزگان (شهرستان بندرعباس)
- نمایندگی رله اس اس آر تکفاز سلدوک در استان فارس (شهرستان شیراز)
- نمایندگی رله الکترونیکی SSR در استان گیلان (شهرستان رشت)
- نمایندگی انواع رله در استان گلستان (شهرستان گرگان)
- نمایندگی اس اس ار سلدوک در استان قزوین (شهرستان قزوین)
- نمایندگی SSR سلدوک در استان لرستان (شهرستان خرم آباد)
- نمایندگی کنتاکتور حالت جامد در استان کردستان (شهرستان سنندج)
- نمایندگی رله جامد SSR در استان قم (شهرستان قم)
- نمایندگی انواع رله های الکترونیکی در استان کرمانشاه (شهرستان کرمانشاه)
- نمایندگی رله الکترونیکی سه فاز در استان کرمان (شهرستان کرمان)
- نمایندگی رله مینیاتوری در استان آذربایجان شرقی (شهرستان تبریز)
- نمایندگی رله اس اس آر در استان کهکیلویه و بویراحمد (شهرستان یاسوج)
- نمایندگی رله اس اس ار تکفاز در استان اردبیل (شهرستان اردبیل)
- نمایندگی انواع SSR در استان آذربایجان غربی (شهرستان ارومیه)
- نمایندگی رله اس اس ار سه فاز در استان البرز (شهرستان کرج)
- نمایندگی اس اس ار سه فاز در استان اصفهان (شهرستان اصفهان)
- نمایندگی اس اس آر CELDUC در استان تهران (شهرستان تهران)
- نمایندگی رله الکترونیکی در استان ایلام (شهرستان ایلام)
- نمایندگی رله حالت جامد در استان سمنان (شهرستان سمنان)
- نمایندگی اس اس آر تک فاز در استان زنجان (شهرستان زنجان)
- نمایندگی celduc SSR سلداک در استان مرکزی (شهرستان اراک)
- نمایندگی رله اس اس آر SSR سه فاز در استان مازندران (شهرستان ساری)
- نمایندگی رله الکترونیکی اس اس آر در استان یزد (شهرستان یزد)
- نمایندگی رله SSR در استان همدان (شهرستان همدان)
راد الکتریک به عنوان تنها نماینده فروش انواع رله و بزرگترین وارد کننده و توزیع کننده قطعات الکترونیکی و تجهیزات برق صنعتی در تهران است که امکان ارسال به سایر شهر های ایران را دارد. خواهشمند است، جهت استعلام قیمت انواع رله الکترونیکی و ارسال آن به سر تا سر ایران با ما تماس بگیرید.
کلام آخر
در این مقاله به بررسی موضوع کنترل بار چیست، نصب کنترل بار، روش نصب کنترل بار و … پرداختیم. رله کنترل بار، یک وسیله حفاظتی در برق های صنعتی است که می تواند از تجهیزات داخل تابلو برق را در برابر جریان های اضافه ایجاد شده محافظت نماید. رله کنترل بار و رله کنترل فاز دو تجهیز کنترلی و حفاظتی است که می توان از آن ها برای نظارت و حفاظت از موتور الکتریکی استفاده نمود. از رله کنترل فاز برای حفاظت از تجهیزات الکتریکی در برابر اختلالات شبکه ای مانند ولتاژ بیش از حد، افت ولتاژ، عدم تقارن فاز، توالی فاز و … استفاده می شود و از رله کنترل بار برای حفاظت از الکترو موتورها در برابر اضافه بار به کار می رود. برای انتخاب بهینه رله کنترل بار براساس نیاز سیستم خود، می توانید با متخصصان و کارشناسان مجرب شرکت راد الکتریک راهنمایی و مشاوره بگیرید.
راد الکتریک، مرجعی مطمئن برای خرید رله کنترل بار است که طیف گسترده ای از انواع رله الکترونیکی را با برند های معتبر و شناخته شده مانند Celduc سلدوک فرانسه، Crouzet کروزت فرانسه و Crydom کرایدوم مکزیک را همراه با کیفیت خوب و قیمت ارزان ارائه می دهد. کارشناسان مجرب و متخصص راد الکتریک، همواره آماده ارائه مشاوره و پشتیبانی فنی به شما در انتخاب و خرید رله کنترل بار مناسب هستند. شما می توانید با شماره تلفن 36614690-021 ( داخلی 204 ) تماس گرفته و یا با مراجعه به وب سایت شرکت راد الکتریک می توانید رله کنترل بار سه فاز و رله کنترل بار تک فاز مورد نیاز خود را انتخاب و خریداری نمایید.
در ضمن خرید رله کنترل بار برای تابلو برق، انتخابی مهم و تخصصی است که نیازمند دقت و ظرافت بالایی می باشد. شرکت راد الکتریک با 50 سال تجربه درخشان در این زمینه، مفتخر است که بهترین رله الکترونیکی را در اختیار شما مشتریان گرامی قرار می دهد.